H διαδικασία προσαρμογής στη Χώρα του Ποτέ
Οι γονείς ίσως έχουν ήδη διαπιστώσει ότι το παιδί τους βιώνει άγχος όταν απομακρύνονται από κοντά τους ή χρειάζεται να απουσιάσουν για κάποιο διάστημα. Τα σημάδια του άγχους στο παιδί μπορεί να ποικίλουν ανάμεσα στην δυσφορία, την γκρίνια και το παράπονο έως και το γοερό κλάμα και τους πόνους στο στομάχι ή το κεφάλι.
Η προσαρμογή του παιδιού από το πρόγραμμα του σπιτιού στο πρόγραμμα του σταθμού γεννά ένα βαθμό άγχους και τα συναισθήματα που βιώνει είναι σε κάποιες περιπτώσεις αντιφατικά. Από τη μία πλευρά τα παιδιά νοιώθουν μεγάλη χαρά και ενθουσιασμό για το καινούριο περιβάλλον τα παιχνίδια και τους «νέους φίλους» από την άλλη νοιώθουν θλίψη λόγω της απώλειας του οικείου περιβάλλοντός και την απουσία των γονιών. Η θλίψη και το άγχος των παιδιών (αλλά και των γονιών) μειώνεται σταδιακά και εξαφανίζεται τελείως στο χρονικό διάστημα ανάμεσα στον ένα και τους δύο μήνες από την ημερομηνία ένταξης του παιδιού στον σταθμό.
Η θέση των γονιών και η δική τους ετοιμότητα να αποχωριστούν το παιδί τους είναι σημαντικός παράγοντας για την προσαρμογή του παιδιού τους. Η πρώτη επαφή του παιδιού με το σταθμό και ο τρόπος με τον οποίο θα μιλήσουν στους παιδαγωγούς και θα αποχαιρετήσουν το παιδί θα βάλει ένα θετικό ή αρνητικό πρόσημο στη διαδικασία καθώς το παιδί κοιτά τους γονείς για να λάβει την ανατροφοδότηση για του πως πρέπει να αντιδράσει μπροστά στη νέα αυτή κατάσταση.
Αφού αποφασίσετε σε ποιον παιδικό σταθμό θέλετε να πάει το παιδί σας ξεκινήστε τις επισκέψεις στο χώρο μαζί με το παιδί. Μπορείτε να πάτε ένα απόγευμα κατόπιν συνεννόησης με τους υπευθύνους να δείτε μαζί με το παιδί σας τον παιδικό σταθμό. Μπορείτε ακόμα να περνάτε έξω τον παιδικό σταθμό όταν θα είναι κλειστός και να μοιράζεστε με το παιδί τον ενθουσιασμό σας λέγοντας κάτι σαν: «Να! Κοίτα! Εδώ θα έρθεις σε λίγες μέρες! Κοίτα χρώματα! Κοίτα τι όμορφος κήπος! Τη Δευτέρα θα κανονίσουμε να τον δεις και από μέσα, να δεις τα παιχνίδια και το χώρο που θα ξαπλώνεις για να ξεκουράζεσαι. Πες τη γνώμη σου , πως σου φαίνεται;»
Τα βήματα που προτείνονται για μια επιτυχημένη προσαρμογή
Πριν πάτε στον παιδικό σταθμό
- Περάστε κάποιες φορές έξω από το σταθμό και δείξτε τον στον παιδί δημιουργώντας του μια ευχάριστη προσμονή.
- Επισκεφτείτε τον σταθμό μαζί με το παιδί ώστε να έχει την ευκαιρία να δει τους εσωτερικούς χώρους, τα παιχνίδια και τις νηπιαγωγούς.
- Μιλήστε με θετική γλώσσα για την αλλαγή. Μπορείτε να πείτε κάτι σαν: «Ο μπαμπάς σου και εγώ χαιρόμαστε πολύ τώρα που θα πας στο σταθμό. Και οι δύο είχαμε περάσει καταπληκτικά και είχαμε μάθει ένα σωρό πράγματα,»
- Αν υπάρχουν μεγαλύτερα αδέλφια ζητήστε να μοιραστούν τη δική τους εμπειρία με το παιδί που θα πάει στο σταθμό.
- Κάντε ένα role playing μαζί με το παιδί σας για την πρώτη μέρα στον σταθμό. Τα role playing είναι πολύ βοηθητικά για το παιδί καθώς εκτονώνουν το άγχος του μέσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον.
- Παίξτε ένα παιχνίδι με το παιδί. Μικρές φιγούρες και ζωάκια είναι βοηθητικά. Φτιάξε μια τάξη και «παίξτε» τη πρώτη μέρα στο σταθμό. Μπορείτε να πείτε κάτι σαν « Ωωω! Η κ. Κουκουβάγια είναι η πρώτη της μέρα και φοβάται λίγο μόνη της. Τι μπορεί να κάνει άραγε; Ας την πάμε στην δασκάλα της να μοιραστεί το φόβο της για να πάρει βοήθεια».
- Μοιραστείτε τις ανησυχίες σας και τους φόβους με τους υπεύθυνους στον παιδικό σταθμό.
- Επικοινωνήστε με θετικό τρόπο με τις παιδαγωγούς και το προσωπικό του σταθμού
- Δείξτε στο παιδί ότι εμπιστεύεστε τις παιδαγωγούς
- Δείξτε στο παιδί ότι εμπιστεύεστε την ικανότητα του να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον
- Κατόπιν συμφωνίας με τις παιδαγωγούς μπορείτε να δώσετε στο παιδί ένα από τα αγαπημένα του παιχνίδια
- Μη φεύγετε κρυφά από το παιδί αλλά το χαιρετήστε το αποφασιστικά και με αγάπη
- Διατηρήστε τη ψυχραιμία σας στις συναισθηματικές αντιδράσεις του παιδιού
- Εμπιστευτείτε ότι οι παιδαγωγοί είναι εκεί για να στηρίξουν το παιδί σας σε αυτή τη διαδικασία.
- Μη συζητάτε μπροστά στο παιδί τους προβληματισμούς μας για τις αντιδράσεις του.
- Ζητήστε χρόνο και μιλήστε είτε με τις παιδαγωγούς είτε με την διευθύντρια του παιδικού σταθμού για τα θέματα τα οποίας σας απασχολούν.
- Ρωτήστε το παιδί το πως πέρασε στο σχολείο ενθαρρύνοντας την επικοινωνία μαζί του μέσα από ανοιχτές ερωτήσεις.
- Μην πραγματοποιείτε και άλλες αλλαγές στη ζωή του παιδιού κατά την διάρκεια της προσαρμογής του στον παιδικό σταθμό
- Να είστε σε επαγρύπνηση για συγκαλυμένα σημάδια άγχους στο παιδί
- Να ρωτάτε το παιδί σας καθημερινά για το πως περνάει στο σταθμό και να λαμβάνεται σοβαρά υπ΄όψιν σας τις απαντήσεις που σας δίνει.
- Κρατήστε επαφή με τις παιδαγωγούς για ότι σας απασχολεί
- Παρατηρούν το παιδί και τη συμπεριφορά του
- Παρατηρούν την αλληλεπίδραση του παιδιού με τον γονέα
- Αναγνωρίζουν τα σημάδια του άγχους και καθησυχάζουν το παιδί ενώ ταυτόχρονα το ενθαρρύνουν και το επιβραβεύουν.
- Δεν ασκούν πίεση στο παιδί
- Εξηγούν στο παιδί όσες φορές χρειάζεται ότι ο γονιός θα έρθει να το πάρει
- Αποδέχονται τα συναισθήματα που γεννά ο αποχωρισμός
- Καθησυχάζουν το παιδί και κατευθύνουν σταδιακά την προσοχή του σε άλλες δραστηριότητες
Η φάση της προσαρμογής του παιδιού ολοκληρώνεται όταν το παιδί αποδεχθεί ότι ο παιδικός σταθμός είναι ασφαλές περιβάλλον και ότι οι παιδαγωγοί είναι άνθρωποι με τους οποίους μπορεί να δεθεί και να αποκτήσει σχέσεις οικειότητας και εμπιστοσύνης.